MHP’den sonra CHP’ye de sunulan 1. Yargı Paketi’yle, ifade özgürlüğünü genişleten değişiklikle binlerce kişiye tahliye yolu açılacağı belirtilirken, soruşturma aşamasında azami tutukluluk süresi getirildi. Savcılara dava açmada takdir yetkisi tanındı, uzlaştırmanın kapsamı genişletildi.
AK Parti’nin Yargı Reformu Startejisi hedefleri doğrultusunda hazırladığı 1. yargı paketi ile yargının hızlanması, iş yükünün hafiflemesi, uygulayıcıların niteliklerinin artırılması, düşünce ve ifade özgürlüğünün pekiştirilmesine yönelik pek çok düzenleme hayata geçirilecek.
“HABER’ VE ‘ELEŞTİRİ’ KRİTERİ
Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu’nun haberine göre düzenlemenin öne çıkan maddelerinden bazıları şöyle:
Toplam 15 kanunda değişiklik öngören ve 67 sayfadan oluşan pakette Terörle Mücadele Kanunu’na, “Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz” ibaresi eklendi. “Haber verme” ve “eleştiri” hukuka uygunluk nedeni sayıldı. Böylece, terör propagandası suçundan ceza alanlara bu kapsamda tahliye umudu doğdu. Mahkemeler, bu kapsamda gördükleri sanıklara da beraat verecek.
İnternette erişim yasağı kademelendirilecek. İlgili sayfaya erişimin engellenmemesi halinde sitenin kapatılması söz konusu olacak.
Yargıda iki yeni usul getiriliyor. Seri Muhakeme Usulü’ne göre savcı, belli suçlarda sanığa indirim teklif edebilecek. ABD modelinde olduğu gibi sanık kabul ederse, dosya savcının belirlediği cezaya göre hemen karara bağlanacak. Basit Yargılama Usulü’yle de asliye ceza mahkemelerine benzer bir yetki tanınacak. Savcı, üst sının iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüpheye rağmen kamu davasının açılmasının beş yıl ertelenmesine karar verebilecek. Suçtan zarar görenler itiraz edebilecek. Bu düzenleme örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar, kamu görevlisince görevi sebebiyle veya kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen suçlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar için uygulanmayacak.
TUTUKLULUK SÜRESİNE SINIR Soruşturma aşamasında ağır ceza mahkemesi alanına girmeyen suçlarda tutukluluk süresi altı ayı geçemeyecek. Ağır cezanın alanına giren suçlarda bu süre en fazla bir yıl olacak. Devlete karşı işlenen suçlarla, TMK kapsamındaki suçlarda ise tutukluluk süresi en fazla 1.5 yıl olacak ve altı aylığına bir kez uzatılabilecek. Bir yıllık kısım soruşturma evresinde geçebilecek. Eğer bir yılı bir gün geçtiyse tahliye zorunlu hale gelecek. 15 yaşından küçüklerin işlediği suçlarda bu süreler yarı oranında, 18 yaşından küçüklerin işlediği suçlarda ise dörtte üç oranında uygulanacak. İSTİNAFA YENİ DÜZENLEME Başka bir araştırmaya ihtiyaç duyulmadan şahsi sebeplere ya da şahsi cezasızlık sebeplerine bağlı olarak daha az ceza verilmesini veya ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesini gerektiren hallerde, istinaf mahkemesi yerel mahkemenin kararını daha kolay bir şekilde onaylayabilecek. Bozma yetkisi de bir ölçüde genişletildi. İfade özgürlüğü kapsamında olduğu değerlendirilen bazı suçlara, istinaf mahkemesi incelemesinden sonra Yargıtay’da temyiz yolu açıldı. ÇOCUKLAR İÇİN ÖZEL ORTAM Savcı veya hâkim tarafından ifade ve beyanının özel ortamda alınması gerektiği ya da şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk veya mağdurların ifade ve beyanları özel ortamda, uzmanlar aracılığıyla alınacak.